Bhutan, quốc gia nhỏ bé nép mình giữa dãy Himalaya hùng vĩ, từ lâu đã là điểm đến trong mơ của những tâm hồn yêu thích khám phá. Với vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ, nền văn hóa độc đáo và bầu không khí yên bình, Bhutan hứa hẹn mang đến những trải nghiệm khó quên. Hãy cùng TasteShare tìm hiểu điều gì tạo nên sức hút kỳ diệu của “quốc gia hạnh phúc” này.
Nguồn Gốc Cái Tên “Bhutan”
Nguồn gốc tên gọi “Bhutan” đến nay vẫn còn là điều bí ẩn. Có giả thuyết cho rằng nó bắt nguồn từ “Böd” trong tiếng Tây Tạng, cách gọi của người bản địa. Một số khác lại tin rằng “Bhutan” xuất phát từ tiếng Phạn “Bhoṭa-anta”, nghĩa là “tận cùng của Tây Tạng”, chỉ vị trí địa lý của Bhutan ở phía Nam cao nguyên Tây Tạng.
Từ thế kỷ 17, tên gọi chính thức của Bhutan là “Druk Yul”, có nghĩa là “xứ sở của dòng dõi Drukpa” hoặc “Vùng đất của Rồng Sấm Sét”, thể hiện tầm quan trọng của Phật giáo Drukpa, quốc giáo của Bhutan. “Bhutan” chỉ được sử dụng trong các văn bản tiếng Anh. Vua của Bhutan được gọi là “Druk Gyalpo” (Vua Rồng) và người dân tự xưng là “Drukpa” (Người Rồng).
Các tên gọi tương tự như Bohtan, Buhtan xuất hiện ở châu Âu khoảng năm 1580. Năm 1676, Jean-Baptiste Tavernier ghi lại tên “Boutan”, nhưng khi đó người ta nhầm lẫn Bhutan với Tây Tạng. Mãi đến năm 1774, nhà thám hiểm George Bogle mới phân biệt được hai khu vực này, đề xuất gọi vương quốc của Druk Desi là “Boutan” và vương quốc của Panchen Lama là “Tây Tạng”. Sau đó, James Rennell đã Anh hóa tên gọi “Boutan” và phổ biến sự khác biệt giữa Bhutan và Tây Tạng.
Một bản đồ thế kỷ 17 cho thấy “Vương quốc Barantola hoặc Boutan” giáp với Nepal và Tây Tạng
Hành Trình Lịch Sử Bhutan
Bhutan có dấu vết cư trú của con người từ năm 2000 trước Công nguyên, bằng chứng là các công cụ đá, vũ khí, xương voi và tàn tích kiến trúc đá. Tuy nhiên, do thiếu ghi chép, giai đoạn này vẫn còn nhiều bí ẩn.
Từ năm 500 TCN đến 600 SCN, vương quốc Lhomon hoặc Monyul được cho là đã tồn tại ở khu vực này. Phật giáo du nhập vào Bhutan vào thế kỷ thứ 7, nhờ vua Songtsän Gampo của Tây Tạng. Ông đã xây dựng hai ngôi chùa Phật giáo đầu tiên ở Bumthang và Kyichu. Năm 746, Phật giáo phát triển mạnh mẽ dưới thời vua Sindhu Rāja.
Đáng tiếc, một vụ hỏa hoạn lớn năm 1827 đã thiêu rụi hầu hết tài liệu lịch sử ở Punakha, khiến việc nghiên cứu lịch sử Bhutan trước thế kỷ 10 gặp nhiều khó khăn.
Từ thế kỷ 10, Phật giáo trở thành lực lượng chính trị quan trọng ở Bhutan. Sự cạnh tranh giữa các phe phái Phật giáo, được hậu thuẫn bởi các tướng lĩnh Mông Cổ, đã diễn ra. Sau sự sụp đổ của đế chế Nguyên vào thế kỷ 14, phe Drukpa giành chiến thắng vào thế kỷ 16.
Trashigang Dzong được xây dựng vào năm 1659
Năm 1627, Estêvão Cacella và João Cabral là những người châu Âu đầu tiên ghi chép về chuyến thăm Bhutan. Đầu thế kỷ 17, Ngawang Namgyal, một lạt ma Tây Tạng, đã thống nhất Bhutan. Ông xây dựng hệ thống pháo đài dzong và ban hành luật Tsa Yig.
Sau khi Ngawang Namgyal mất năm 1651, Bhutan trải qua giai đoạn nội chiến và xung đột với các nước láng giềng. Năm 1774, Bhutan giao tranh với Công ty Đông Ấn Anh. Sau đó, hai bên tiếp tục xung đột trong 100 năm, đỉnh điểm là Chiến tranh Duar (1864-1865).
Năm 1907, Ugyen Wangchuck được bầu làm vua, thống nhất đất nước. Năm 1910, Hiệp ước Punakha được ký kết, biến Bhutan thành quốc gia phụ thuộc Anh. Sau khi Ấn Độ giành độc lập năm 1947, Bhutan ký hiệp ước tương tự với Ấn Độ năm 1949.
Thời tiết ở Bhutan thay đổi theo độ cao
Vua Jigme Dorji Wangchuck (1953-1972) đã thúc đẩy quá trình dân chủ hóa. Năm 1971, Bhutan gia nhập Liên Hợp Quốc. Vua Jigme Singye Wangchuck (1972-2006) tiếp tục quá trình cải cách.
Từ năm 1987 đến 1992, Bhutan thực hiện chính sách “Một quốc gia, một dân tộc”, gây tranh cãi về vấn đề người Lhotshampa.
Bhutan Hiện Đại
Vua Jigme Singye Wangchuck đã chuyển giao quyền lực, mở đường cho chế độ quân chủ lập hiến. Năm 1999, tivi và internet được giới thiệu ở Bhutan. Năm 2008, Jigme Khesar Namgyel Wangchuck lên ngôi vua. Năm 2023, Bhutan thoát khỏi danh sách các nước kém phát triển nhất.
Kinh Tế Bhutan
Đơn vị tiền tệ của Bhutan là Ngultrum, ngang giá với Rupee Ấn Độ. Kinh tế Bhutan phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây, nhờ vào thủy điện, nông nghiệp, lâm nghiệp và du lịch. Nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế, chủ yếu là sản xuất lương thực. Bhutan xuất khẩu điện sang Ấn Độ và có hiệp định thương mại tự do với Ấn Độ. Ngành công nghiệp còn non trẻ, tập trung vào sản xuất hàng thủ công. Gần đây, công nghệ, đặc biệt là công nghệ xanh và thương mại điện tử, đang phát triển. Du lịch là một ngành kinh tế quan trọng, nhưng Bhutan áp dụng chính sách du lịch cao cấp.
Quan Hệ Ngoại Giao
Bhutan có quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế. Ấn Độ là đối tác quan trọng nhất của Bhutan. Hai nước có quan hệ chặt chẽ về kinh tế, quân sự và chính trị. Bhutan và Trung Quốc chưa thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức và đang có tranh chấp biên giới. Nhật Bản và Bangladesh là những đối tác quan trọng khác của Bhutan. Bhutan là thành viên của Liên Hợp Quốc và nhiều tổ chức quốc tế khác.
Quan hệ ngoại giao
Quân Đội Hoàng Gia Bhutan
Quân đội Hoàng gia Bhutan có quy mô nhỏ, chủ yếu là lực lượng cận vệ hoàng gia và cảnh sát hoàng gia. Ấn Độ hỗ trợ huấn luyện cho quân đội Bhutan. Bhutan không có hải quân, không quân và trực thăng quân sự.
Quyền Tự Do ở Bhutan
Bhutan được đánh giá là “Một phần tự do”. Đồng tính luyến ái đã được hợp pháp hóa vào năm 2020. Tuy nhiên, phụ nữ vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc tham gia chính trị. Bhutan đang nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới.
Phụ nữ Bhutan vẫn lép vế so với đàn ông trong chính trị
Dân Số và Dân Tộc Bhutan
Dân số Bhutan khoảng 777,486 người (2021). Hai nhóm dân tộc chính là Ngalops và Sharchops. Người Lhotshampa, gốc Nepal, từng là một nhóm dân tộc đáng kể ở Bhutan, nhưng nhiều người đã bị trục xuất trong những năm 1980.
Người Bhutan chủ yếu gồm hai nhóm: Ngalops ở phía Tây và Sharchops ở phía Đông
Văn Hóa Bhutan
Văn hóa Bhutan chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của Phật giáo. Chính phủ Bhutan chú trọng bảo tồn văn hóa truyền thống. Bhutan được mệnh danh là “Shangri-La cuối cùng”. Du lịch Bhutan được quản lý chặt chẽ. Bhutan là quốc gia đầu tiên trên thế giới cấm thuốc lá.
Kết Luận
Bhutan, với lịch sử, văn hóa và thiên nhiên độc đáo, là một điểm đến hấp dẫn. Quá trình hiện đại hóa đang diễn ra mạnh mẽ, nhưng Bhutan vẫn giữ gìn bản sắc riêng. “Quốc gia hạnh phúc” này hứa hẹn sẽ tiếp tục thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới.
